YAZMA ESER KÜLTÜRÜ SEMPOZYUMLARI I
SEBEB-İ TELİF: OSMANLI MÜELLİFLERİNİN AÇIK ve ÖRTÜK YAZMA NEDENLERİ
8-10 Haziran 2022
ÇAĞRI METNİ
İslam kitap ve yazma eser kültürü alanında yapılan çalışmalar, sevindirici gelişmelere imza atmakla birlikte, büyük ölçüde metnin sınırları etrafında dolaşmakta ve yazma eseri bütüncül perspektiften ziyade parçacı bir yaklaşımla ele almaktadır. Bu bağlamda, FSMVÜ Yazma Eserler Uygulama ve Araştırma Merkezi yazma eserleri bir bütün olarak incelemeyi ve tanımlamayı amaçlayan bir sempozyum serisi başlatıyor. Fatih Sultan Mehmet ve Dönemi Uygulama ve Araştırma Merkezi (DUAM) ve İSAM ile gerçekleştirilecek bu serinin ilk sempozyumunda eserin kaleme alınma gerekçesine dair yazarın açıklamalarını içeren “sebeb-i telif” bölümlerine odaklanılacaktır.
“Sebeb-i Telif: Osmanlı Müelliflerinin Açık ve Örtük Yazma Nedenleri” başlıklı sempozyumun amacı sebeb-i telifle ilgili kavram ve sorular ortaya koymak, bu soruları tartışmak ve bunlara yanıt aramaktır. Osmanlı müelliflerinin eser yazma motivasyonlarına odaklanacak oturumlarda “sebeb-i telif çalışmanın metotları nelerdir”, “bu metotların sorunları var mıdır”, “himaye ve sebeb-i telif arasında nasıl bir ilişki vardır”, “sebeb-i telif çalışmalarında karşılaşılan zorluklar nelerdir”, “araştırmacıları bu konuyu çalışmaya teşvik etmenin yöntemleri ne olabilir” gibi sorular ele alınacak ve müelliflerin sebeb-i teliflerinde belirttikleri gerekçelerle açıkça dillendirilmeyen, bastırılan ya da örtük olarak ifade edilen gerçek veya kurgusal/retorik gerekçeler incelenecektir.
Sebeb-i telif kavramı birçok boyutta ve benzer problemlerle ilişkisi bağlamında ele alınabilir. Sebeb-i telifin tanımı, sınırları ve ithafla ilişkisi, emir veya rica yoluyla sipariş, alandaki eksikliği giderme, yazılan bir eseri açma/yorumlama/ihtisar etme/tercüme etme/reddetme vb. gerekçeleri, birden çok telif sebebi olma durumu, bir eserin birden çok yazılması halinde telif sebebinin nasıl açıklandığı, telif sebebinde klişe tabirler gibi birçok mesele bu sempozyumda belli ana başlıklar ve alt başlıklar etrafında tartışmaya açılacaktır.
Hakemlik sürecinden sonra kitap bölümü olarak yayınlanacak tebliğlerin hem Osmanlı kitap kültürü alanına hem de Osmanlı tarih yazımına önemli bir katkı sunacağı öngörülmektedir.
Muhtemel Konu Başlıkları:
1. Kavramlar
a.Tanım
b. Tür
c. Yapı
d. Yaklaşım
2. Kişiler
a. Hâmîler
b. Çevre
c. Meclisler/Muhîtler
3. Süreçler, Olaylar, Olgular
a. Siyâsî Hadiseler
b. Fikrî Ayrılıklar
c. Toplumsal Olaylar
d. Tabiat Olaylar ve Afetler
4. Disiplinler
a. Dil İlimleri ve Mantık
b. Edebiyat
c. Tarih
d. Şerî İlimler
e. Doğa İlimleri ve Metafizik
f. Riyâzî İlimler
g. Pratik Felsefe
h. Okült İlimler